Eerste hulp bij brandwonden

Eerst water, de rest komt later!

  • Binnen de 20 minuten na het oplopen van de brandwonde
  • Gedurende 20 minuten afkoelen
  • Met lauw water van ongeveer 20 graden

Koelen

Eerst water, de rest komt later

Koel de wonde onmiddellijk na het brandongeval gedurende een twintigtal minuten af onder lauw, stromend water. Doe dat zo vlug mogelijk, want een half uur later baat het niet meer.

  • Koelen is belangrijk om de ernst van de brandwonde te beperken en om haar genezing te bevorderen.
  • Het onmiddellijk afkoelen met lauw water, en dit gedurende 20 minuten, doet de temperatuur van de verbrande huid dalen en verhindert op die manier dat de wonde zal nabranden en de kwetsuur zou verergeren. In bepaalde gevallen zal die eenvoudige handeling een spontane genezing toelaten.
  • Besproei alle delen van het lichaam die getroffen zijn.
  • Het water zal de pijn onmiddellijk doen verminderen.
  • Juwelen, horloge worden best onmiddellijk verwijderd.
  • Betreft het een verbranding door scheikundige producten, zet de patiënt onmiddellijk onder de douche. BEGIN DE PATIËNT UITVOERIG TE DOUCHEN en terwijl hij onder de waterstroom is, laat hem de doorweekte kleren en schoenen uitdoen (behalve als ze aan zijn lichaam kleven). Het is onontbeerlijk de brandwonde OVERVLOEDIG TE BESPROEIEN met lauw water en dit gedurende 30 tot 60 minuten. Het chemisch product moet TER PLAATSE EN ZO SNEL MOGELIJK na het contact VERDUND EN VERWIJDERD worden.
  • Vermijd zo veel mogelijk contact tussen het spoelwater en de gezonde huid.
    Doe de besmette kledingstukken in een plastiekzak om te vermijden dat andere personen zich er zouden aan verbranden.

Uitzonderingen

  • In geval van brandwonden over een grote oppervlakte mag je alleen lauw water (25°C) gebruiken, nooit koud water. Waarom? Om onderkoeling en koudeletsels te voorkomen.
  • In geval van een elektrische verbranding, verwijder het slachtoffer van de elektriciteitsbron VOORALEER te koelen met water. In geval van twijfel schakel eerst de elektriciteit uit.
  • Bepaalde chemische brandwonden noodzaken een specifieke aanpak of kunnen een vergiftiging veroorzaken. Na met koelen te zijn begonnen, neem contact met het Anti Gifcentrum (tel. 070 245 245 – 24u/24) of met de preventieadviseur van uw bedrijf. Bewaar steeds de verpakking van chemische producten die u gebruikt. Indien de patiënt naar een ziekenhuis of brandwondencentrum wordt overgebracht, zorg ervoor om de veiligheidsfiche of verpakking van het product mee te nemen dat de brandwonde heeft veroorzaakt.

Doof brandende kleren en verwijder het slachtoffer van de warmtebron

  • Als iemand zich verbrandt, is het belangrijk dat je de betrokkene onmiddellijk weghaalt van de warmtebron of deze uitschakelt.
  • Wanneer de kleding vlam heeft gevat, dek je het slachtoffer af met een jas, deken of doek.
  • Je kan de persoon ook over de grond rollen of de brandende kleding met water doven.
  • Twee dingen kan je beter niet doen: dek het slachtoffer nooit af met synthetische stoffen en vermijd dat hij bewegingen (vb lopen) maakt die het vuur kunnen aanwakkeren.

Tips

Met deze EHBO tips behandel je oppervlakkige brandwonden: van de 1ste en 2de graad; niet groter dan een muntstuk van 2 euro. Bij diepere of grotere brandwonden raadpleeg jouw huisarts of contacteer een brandwondencentrum (voor contactgegevens klik hier)

Voorbereidende handelingen

  • Kleding
    • Kleding rond de wonde wordt best verwijderd
    • Ingebrande kleding wordt nooit losgetrokken uit de wonde
    • Bij chemische verbranding kleding ALTIJD wegknippen en nooit uittrekken
    • Trek altijd beschermende handschoenen aan bij chemische verbranding
    • Bij koelen onder de douche, desnoods met kleding aan
  • Juwelen en dergelijke
    • Juwelen, horloge worden best onmiddellijk verwijderd
  • Houding
    • Het slachtoffer moet in geval van zware verbranding in een zittende houding gesteld worden (ook bij vervoer)
  • Lichaamstemperatuur
    • Wegens het verlies van huid dient het slachtoffer na het koelen tegen de kou beschermd te worden (vb beschermende folie)

Verzorging van brandwonden: Algemeen

  • Brandwonden verzorgen: een kwestie van hygiëne. Was je handen grondig met zeep vóór iedere behandeling.
  • Om het verband te wisselen: verwijder het oude verband door het aan de buitenkant vast te nemen en het meteen weg te gooien.
  • Om een kleefpleister te verwijderen: hou de omliggende huid met de vrije hand tegen om de pijn te verminderen (vooral bij kinderen en oudere mensen).
  • Verwijder resten van zalf, korsten of etter eerst met water. Hou daarvoor een steriel kompres even onder stromend water, zonder de kraan aan te raken met het kompres.
  • Reinig de wonde altijd met ontsmettend product vooraleer je een verband aanbrengt: kijk eerst naar de vervaldatum! Maak de wonde mooi proper met het ontsmettend product. Dep nadien nog eens goed na met een nieuw kompres met het ontsmettend product.
  • Raak de wonde nooit aan met de vingers en vermijd contact met het verband dat rechtstreeks op de wonde komt. Gebruik, als het kan, wegwerphandschoenen om een nieuw verband aan te brengen.
    Opgelet: trek nieuwe handschoenen aan nadat je het oude verband hebt verwijderd, de wonde hebt ontsmet en de verpakking van het nieuwe verband hebt geopend.
  • Gebruik je een windel, leg die dan niet te strak aan om afbinding, druk en pijn te voorkomen.
    Om een windel rond arm of been aan te leggen, begin je altijd aan de onderkant (het dichtst bij de hand of de voet) en je draait hem naar boven toe. Bij een verbranding aan gewrichten , steeds het verband ruim overlappen met de windel. Zo zal het verband zich niet verplaatsen bij mobiliseren van het gewricht (Bv. elleboog of knie).
verschillende graden van brandwonden
Eerste hulp bij brandwonden

Brandwonden verzorgen: een kwestie van hygiëne

Tips

Type Brandwonden

Graad Kleur van de huid Pijn Andere
1ste graad Rood Ja Geen blaren. Huid is droog.
2de graad - oppervlakkig Rood - roze Ja Blaren, al dan niet open.
2de graad - diep Dof rood met witte zones Ja Bovenste huidlaag is weg.
3de graad Perkamentachtig, beige, bruin, zwart Nee  

Omvang

De omvang wordt uitgedrukt in % van de lichaamsoppervlakte. Een hand met aaneengehouden vingers beslaat 1 % van de totale lichaamsoppervlakte. Gebruik de hand van de gewonde als meeteenheid.

Verzorging van brandwonden: Eerste graad

Kleine wonden

  • Koel 20 minuten af onder fris, stromend water.
  • Kijk de vervaldatum van de tube Flamigel na.
  • Breng een laag van 5 mm Flamigel aan: eerst op het gaaskompres in plaats van rechtstreeks op de wonde. Zo vermijdt je bacteriële besmetting van de tube zalf. Dek de wonde af met het gaaskompres met hydraterende zalf.
  • Bevestig het gaaskompres eventueel met een kleefpleister of met een hydrofiele windel.

Grote wonden (bv. zonnebrand)

  • Koel de huid af onder een lauwe douche.
  • Hydrateer de huid met Flamigel en herhaal dit tot 4 maal per dag tot de roodheid en pijn verdwenen zijn.

Verzorging van brandwonden: Tweede graad

Koelen

  • Koel de huid gedurende 20 minuten onder stromend water.

Blaren behandelen

  • Maak de blaren niet open, zo beperk je de kans op infectie.
  • Als de blaren pijn veroorzaken of door wrijving zouden stukgaan, kan je ze met een steriele naald openprikken en het wondvocht deppen met een steriel, met ontsmettend product doordrenkt depkompres. Laat de huid van de blaar op de wonde. IS TEGENSTRIJDIG: sommigen raden het aan, anderen niet . Wij adviseren steeds om losliggende huid steeds op een steriele of zo hygiënisch mogelijke manier te verwijderen .

Ontsmetten, steentjes en kledingresten verwijderen

  • Breek de top van de flacon Hibidil af en bevochtig een depkompres.
  • Dep de wonde zachtjes en maak hierbij cirkelvormige bewegingen.
  • Gebruik voldoende kompressen om goed te reinigen. Ga niet met een verontreinigd kompres over de al gereinigde zone.
  • Inspecteer de wonde dagelijks.
  • Reinig de huid altijd vooraleer je een nieuw verband aanbrengt. Verwijder voorzichtig alle zalfresten.

Tips

Is de wonde ontstoken? Komt er bijvoorbeeld etter uit of is ze gezwollen?

Vervang Flamigel door een kompres waarop een laag Flammazine® of Flaminal®is aangebracht. Flammazine® of Flaminal® zijn ontstekingwerende zalven, verkrijgbaar bij de apotheker. Sluit het kompres goed af van de buitenlucht. Flammazine bevat immers zilversulfamide. Dat product oxideert bij contact met de buitenlucht en geeft een blijvende bruine vlek op de huid. Bevestig het kompres daarom met een kleefpleister of hydrofiele windel. Herhaal de behandeling dagelijks (één keer) zolang de wonde ontstoken is.

Checklist

Is de brandwonde kleiner dan een muntstuk van 2 euro?

  • Verzorg de wonde volgens de algemene werkwijze hierboven beschreven

Is de brandwonde groter dan een muntstuk van 2 euro en vertoont de wonde blaren?

  • Blijf koelen.
  • Raadpleeg jouw huisarts.

Is de brandwonde groter dan een hand?

  • Blijf koelen.
  • Bel het dichtstbijzijnde brandwondencentrum (klik hier voor de contactgegevens). Een opname is waarschijnlijk noodzakelijk.
  • Verwijder geen ingebrande kleding.
  • Breng na 20 minuten koelen een bevochtigd steriel verband aan. Gebruik voor grote brandwonden eventueel een zuiver en gestreken laken of een propere keukenhanddoek.
  • Geef géén pijnstillers. Pijn is een van de belangrijkste indicatoren om de graad van de brandwonde te bepalen.
  • Geef géén eten of drinken.
  • Zorg dat de patiënt niet afkoelt.
  • Het slachtoffer moet zo snel mogelijk naar een brandwondencentrum, ook al duurt de transfer lang. Tijdens de eerste uren wordt het transport immers het beste verdragen. Vrees je voor ademhalingsmoeilijkheden? Vervoer de gewonde dan zittend. Aarzel nooit om beroep te doen op de dienst 100/112 voor de eerste zorgen en het vervoer van de patiënt.

Verwijzingen

Telefoonnummers en adressen van de Belgische brandwondencentra

  • Brandwondencentrum A.Z. Stuivenberg, Lange Beeldekensstraat 267, 2060 Antwerpen, tel. 03 217 75 95
  • Brandwondencentrum Hospitaal Centrum van de Basis Koningin Astrid, Bruynstraat 1, 1120 Brussel, tel. 02 268 62 00
  • Brandwondencentrum U.Z. Gent, De Pintelaan 185, 9000 Gent, tel. 09 332 34 90
  • Brandwondencentrum I.M.T.R., Rue de Villers 1, 6280 Loverval, tel. 071 10 60 00
  • Brandwondencentrum U.Z. Gasthuisberg, Herestraat, 49, 3000 Leuven, tel. 016 34 87 50
  • Brandwondencentrum C.H.U. Sart Tilman, Domaine Universitaire du Sart Tilman, 4000 Liège, tel. 04 366 72 94
  • Stichting Brandwonden, Landrainstraat, 43, 1970 Wezembeek Oppem, tel. 02 649 65 89
  • Antigifcentrum tel. 070 245 245
  • info@brandwonden.be
  • www.brandwonden.be

Brandwonden verzorgingskit

Nodig voor eerste zorgen van brandwonden

  • Om de wonde te ontsmetten:
    • Isobetadine Dermique     125 ml
    • Steriele gaasdeppers     (éénmalig gebruik)
  • Brandwondenzalf:
    • Eerste graad : Flamigel®
    • Oppervlakkig en diep tweede graad : Flaminal® of Flammazine®
    • Om inkleven van de zalf in de wonde te vermijden : Jelonet® vetverband of een vaselineverband
  • Gaaskompressen om de wonde af te sluiten:
  • Kompressen:
    • 10 x 10 cm 4-lagig     (5 stuks)
    • 20 x 30 cm 4 lagig     (2 stuks)
    • 7 x 15 cm 16 lagig     (5 stuks) bij sterk hydraterende wonden
  • Fixatiewindels:
    • Kripwindel 10 cm x 4m (armen en benen)
    • Elastische windel 6cm x 4m ( hand en vingers)
  • Kleefpleister : gemakkelijk verwijderbaar van de huid
  • Handschoenen : zonder onsteriel Latex ( maat 7,5 of large)
  • Verbandschaar + twee pincetten ( éénmalig gebruik)

Jouw apotheker kan jou de meest geschikte producten aanbevelen!

Bent u slachtoffer van brandwonden?
Hebt u familie of vrienden met brandwonden?
Informatie, hulp of juridische bijstand nodig?

Stichting Brandwonden helpt
Contacteer: info@brules-brandwonden.be of Tel. 02 649 65 89