Brandpreventie: inleiding

De verwoestende kracht van vuur onderschat bijna iedereen. Wist u dat een kleine brand in een papiermandje in amper 6 minuten tijd kan uitgroeien tot een onbeheersbare brand die zich geweldig snel uitbreidt? Nochtans kunt u brand in de meeste gevallen voorkomen. Gewoon door enkele eenvoudige organisatorische maatregelen te treffen.

Vier basisgegevens

Voor de mens is vuur niet het meest bedreigende onderdeel van een brand. Er zijn vier basisgegevens die veel gevaarlijker zijn en die u zeker moet weten:

Rook is pikzwart
Rook is donker en verspreidt zich zo snel, dat u zelfs in uw eigen woning compleet gedesoriënteerd raakt.
Rook en gassen zijn verstikkend
In heel veel gevallen zijn niet de vlammen dodelijk, maar wel de rook en het gas. Rook bevat koolstofmonoxide, een gas dat mensen bedwelmt. Bovendien vatten in een woningbrand heel wat zaken vuur waarin kunststoffen verwerkt zijn. Zo worden allerlei giftige gassen gevormd.
De hitte van een brand is dodelijk
De hitte die vrijkomt bij een brand gaat alle voorstelling te boven: ze kan oplopen tot 1 200 °C. Dat overleeft geen mens. Al vanaf een temperatuur van 65 °C functioneert het lichaam niet meer.
U hebt geen tijd
Bij een brand speelt de tijd in uw nadeel. In een handomdraai kan heel uw woning in lichterlaaie staan. Verlaat een brandend huis dus meteen. Hebt u van tevoren een vluchtplan bedacht? Dan maakt u meer kans om ongedeerd uit uw brandend huis te komen.

Hoe ontstaat brand?

Brand ontstaat wanneer drie elementen samen aanwezig zijn: zuurstof, een brandbare stof en een ontstekingsbron. Deze elementen worden dikwijls voorgesteld in de vorm van een vuurdriehoek.

Zuurstof: in de lucht
Brandbare stoffen: papier, hout, textiel, …
Ontstekingsbron: een vonk, vlam, hitte, …
Deze elementen vindt u overal om u heen.

Een gouden tip: houd ze uit elkaars buurt.

Roken

Roken in bed, in een zetel of op een zitbank. Ogenschijnlijk zonder gevaar. Maar het kan anders uitdraaien. Uw brandende sigaret kan op het hoofdkussen of op de zitbank vallen en daar beginnen te smeulen. Wist u dat een sigarettenpeuk 3 tot 4 uur kan smeulen voordat er echt een brand ontstaat? Lang nadat iedereen naar bed is gegaan dus…

Koken

In de keuken dreigt permanent brandgevaar. Potten en pannen blijven wel eens zonder toezicht op het vuur staan. De deurbel is genoeg om u even uit de keuken te halen. Het is ook helemaal geen goed idee om tijdens de late uurtjes nog te koken. De kok van dienst zou wel eens in slaap kunnen vallen…

Verwarmingstoestellen

Brand wordt hier meestal veroorzaakt door brandbare materialen die te dicht bij of op een verwarmingstoestel liggen of staan. Ze kunnen, door direct contact of door de stralingswarmte, op korte of langere tijd ontvlammen. Denk maar aan linnen op een droogrek voor de kachel, een paraplu tegen het verwarmingstoestel, …

Elektriciteit

Maar al te vaak worden installatievoorschriften en gebruiksinstructies niet nageleefd. Oververhitting van de elektrische spots in het plafond van een werk- en leeskamer kan brand veroorzaken. Let ook op met het gebruik van zogenaamd 'gemakkelijke' oplossingen, zoals verdeelstekkers: zij zorgen voor overbelasting van het elektrisch circuit.

Schouwen

Schoorsteenbranden zijn algemeen bekend. In veel gevallen is de veiligheidsafstand rond rookkanalen niet gerespecteerd of wordt de schouw niet voldoende geveegd.

Brand voorkomen

U kunt een heleboel vrij eenvoudige maatregelen treffen om brand te voorkomen.
Enkele tips:

	Orde en netheid zijn een eerste vereiste voor een brandveilige omgeving. Gooi dus oude rommel weg en breng ongebruikte restjes van brandbare producten naar het containerpark.
	Als u vuur maakt, doe dat dan steeds in een brandveilige omgeving. Plaats een kaars in een stevige kandelaar en het fonduestel op zilverpapier met opstaande rand.
	Houd lucifers en aanstekers buiten het bereik van kinderen. Vuur fascineert hen. Veel branden ontstaan door kinderen die met vuur spelen.
	Bewaar brandbare producten nooit bij elkaar, anders creëert u de perfecte omgeving voor brand. Giet gevaarlijke producten nooit over in een andere fles, maar bewaar ze steeds in hun oorspronkelijke verpakking. Op het etiket staat immers vermeld welk gevaar het product inhoudt en hoe u het veilig moet gebruiken en bewaren.
	Installeer spots en halogeenlampen in een brandveilige omgeving. Ze worden heel warm en kunnen brand veroorzaken door oververhitting.
	Laat de schoorsteen jaarlijks vegen om schoorsteenbrand te voorkomen. Als te veel roet zich ophoopt aan de binnenkant van de schouw, kan deze ontbranden door de hitte van de rook die erlangs gaat.
	Laat het elektriciteitsnet in uw woning om de tien jaar grondig nakijken door een vakman of een keuringsbedrijf. Zij kunnen beoordelen of alles in orde en brandveilig is. Zo'n controle is trouwens verplicht om de 25 jaar.
	Zorg dat u een blusmiddel bij de hand hebt als u met vuur of ontvlambare producten werkt. Een branddeken, water uit de tuinslang of een natte dweil is vaak al genoeg om een beginnende brand te doven.
	Volg nauwgezet de instructies op van de handleiding bij verwarmingstoestellen. Hang nooit linnen te drogen op of nabij een verwarmingstoestel.
	Volg nauwgezet de richtlijnen van de handleiding over de veiligheidsafstand tussen een elektrisch toestel en de muur. Doordat er onvoldoende ventilatie is, raken de toestellen oververhit. Houd de bovenkant van uw toestellen vrij.
	Ledig een asbak nooit zomaar in de vuilniszak. Installeer daarvoor speciaal een emmertje of bloempot met zand.
	Als er in de keuken potten en pannen op het vuur staan, bent u daarmee bezig en met niets anders. Twee dingen tegelijk doen, leidt tot gevaarlijke situaties.